कार्डमा आफ्नो पिन नम्बर कहिल्यै नलेख्नु
कार्डमा आफ्नो पिन नम्बर कहिल्यै हुँदैन। ग्राहकले आफ्नो पिन नम्बर सधैँ सम्झिरहनुपर्छ । एटीएमबाट रकम निकाल्दा अपरिचित व्यक्तिको सहयोग लिन हुँदैन । यसकाे अर्थ अन्य व्यक्तिलाई काराेबारको लागि कार्ड दिनु हुन्न्। आफ्नो पिन नम्बर कसैलाई भन्न् पनि हुँदैन । यो जानकारी बैंक कर्मचारी र परिवारका सदस्यहरूलाई समेत नदिन सल्लाह दिइन्छ। यदि कसैले फोन गरेर तपाईँको बैंकबाट फोन गरिरहेको र कुनै जानकारी मागेमा त्यस्तो व्यक्तिलाई कुनै जानकारी दिन हुने छैन। यदि कसैले बारम्बार फोन गर्छ भने, प्रहरीलाई रिपाेर्ट गर्दा उचित हुन्छ।
एटीएम पिन नम्बर हाल्दा सचेत रहनु
एटीएमबाट पैसा निकाल्नकालागि पिन नम्बर हाल्दा कसैले नदेखाेस् भन्नका लागि सकेसम्म आफ्नो हातले छाेप्नुपर्छ । कैयाैं पटक साइबर अपराधीहरूले एटीएममा लुकेका क्यामेराहरू जडान गर्ने गर्दछन् । जुन प्रायः सर्वसाधारणले देख्न सक्दैनन्। एटीएमबाट पैसा निकाल्नुअघि कार्ड स्लट हल्लाउनुपर्छ। कसैले यसमा स्किमर राखेकाे छ र याे फेक भएमा यो तुरुन्तै बाहिर आउँछ। एटीएममा पिन नम्बर थिच्नु अघि मेसिनको बटनहरू जाँच्नुपर्छ।
पिन नम्बर पत्ता लगाउन अपराधीहरूले टेप लगाउन सक्ने
पिन नम्बर पत्ता लगाउन साइबर अपराधीहरूले किबाेर्डमा टेप लगाउने गर्छन् । जसले गर्दा बटन थिच्ने बित्तिकै त्यसमा यसको छाप देखिन्छ र उनीहरूले सजिलैसँग तपाइँको पिन पत्ता लगाउन सक्छन्। भुक्तानी गर्दा कार्डमा ध्यान दिनुपर्छ। ट्रान्जेक्सनको समयमा फोनमा कुरा नगर्नुहोस्।एटीएम काराेबार गर्दा पूर्ण गोपनीयता कायम राख्नुपर्छ। एटीएम मेसिनमा पिन नम्बर राख्दा कसैले हेरिरहेको छ वा छैन भनी सुनिश्चित गर्दा राम्राे हुन्छ।
रकम पाएपछि पनि केहि समय पर्खनुहाेस्
रकम पाएपछि पनि केहि समय पर्खनुपर्छ। वेलकम स्क्रिन देखा पर्दासम्म मेसिन नछोड्नुहोस्। तपाईँकाे मोबाइल नम्बर बैंकमा दर्ता गरिएको सुनिश्चित हुनुहाेस्। यसबाट तपाईँले बैंकबाट हुने सबै काराेबारकाे अलर्ट प्राप्त गर्न सक्नुहुनेछ। एटीएम नजिकका मानिसहरूको शंकास्पद आवतजावतमा ख्याल राख्नुहोस् र अपरिचितहरूसँग कुराकानीमा संलग्न हुनबाट जोगिनुहोस्। किनमेल पछि कुनै पनि व्यापारीबाट आफ्नो कार्ड फिर्ता लिन पनि बिर्सन हुन्न। कुनै पनि काराेबार गरेपछि, तुरुन्तै मोबाइलमा एसएमएस जाँच गर्नुहोस्।
एटीएम कार्ड हराए वा चोरी भएमा तुरुन्त बैंकलाई सूचित गर्नुपर्छ
एटीएम कार्ड हराए वा चोरी भएमा तुरुन्त बैंकलाई सूचना दिनुपर्छ। कुनै पनि अनधिकृत काराेबारमा बैंकलाई तत्काल जानकारी दिनुपर्छ। बैंकबाट नियमित रूपमा आउने काराेबारकाे अलर्टहरू र बैंक स्टेटमेन्टहरू जाँच गर्नुहोस्। एटीएमबाट नगद झिक्न नसकेको वा पैसा काटिएको अवस्थामा तुरुन्त बैंकलाई खबर गर्नुपर्छ। कुनै पनि रेस्टुरेन्ट वा कुनै पसलमा कार्ड भुक्तानी गर्दा, आफ्नो कार्ड कसैलाई नदिनुहोस्। बरु त्यहाँबाट मेसिन लिनुहोस्। पिन नम्बर यसरी राख्नुस् कि कसैले नदेखाेस् ।
सुरक्षालाई ध्यान दिनुपर्छ
यदि तपाईं एटीएमबाट पैसा निकाल्न जाँदै हुनुहुन्छ भने पहिले एटीएममा कुनै स्किमर जडान गरिएको छ कि छैन जाँच गर्नुहोस्। आफ्नो हातहरू स्वैपिङ पोइन्टको छेउमा राख्ने प्रयास गर्नुहोस्। यदि केहि शंकास्पद देखिन्छ भने, सावधान रहनुहोस्। किबोर्डको एउटा कुनामा थिच्नुहोस्। यदि कुनै उपकरण किबोर्डमा जोडिएको छ भने, यसको एउटा छेउ माथि उठ्नेछ। अहिले डेबिट कार्डको पिन परिवर्तन गरिरहनुपर्छ । यसबाट पनि तपाईं ठगीबाट बच्न सक्नुहुन्छ। आफ्नो डेबिट कार्डको पिन नम्बर कसैलाई नभन्नुहोस्। केवल ती एटीएमहरू प्रयोग गर्नुहोस् जहाँ गार्डहरू छन्। एटीएम मेसिन प्रयोग गर्दा, तपाईँ एक्लै भित्र जानुहुन्छ भन्ने कुरामा ध्यान राख्नुपर्छ ।
भारतमा बैंकका एटीएम मेसिनमा क्लोनिङ कार्ड डिभाइस जडान भएको घटना केहि वर्षअघि बाहिरिएकाे थियाे। नेपालमा भने एटीएम मेसिन ताेडफाेड गरेकाे र चार्न खाेजेकाे खबर पनि सुनि राखिन्छ ।
